TarihdenYazılar

Bilim Tarihinde Kadınlar

Bilim dünyasında erkek egemenliğinin hüküm sürdüğü kanısı yaygın olmasına rağmen, bilimde çığır açacak buluşlara imza atmış birçok kadın bulunuyor. Bilim dünyasında en çok tanınan kadın olarak bilinen Madam Curie’den başka, insanlık için yararlı çalışmalar yapan yüzlerce kadın var.

20. Yüzyıl’ın en büyük keşiflerinden biri DNA’nın yapısını bulduklarını ilan eden İngiliz bilim adamı grubunun içinde bir de kadın yer alıyordu. DNA’nın yapısının bulunmasında katkıları olan bayan Rosalind Franklin, bilim dünyasında büyük çığır açılması yolunda emekleri geçen kadın bilimcilerden sadece biri.
İnsanoğlunun en büyük hayallerinden biri olan Mars’a gidilmesi için çalışmalar yapılan NASA’nın, Mars proje direktörlüğünü de yürüten Donna Shirley, insanoğlunun hayallerini gerçekleştirmek için çaba harcayan kadınlar için en iyi örneklerden.
Bilim dünyasındaki başarılı kadınlardan bir başkası ise Barbara McClintock. Keşfettiği “mısır bitkisinde zıplayan genleriyle”, McClintock Nobel ödülü aldı.

En çok tanınanlar

Dünya tarihinde bilim dünyasında önemli buluşlar yapan birçok başarılı kadın bilim insanı bulunmaktadır. İşte bazı örnekler:

  1. Marie Curie: Radyoaktivite konusundaki çalışmalarıyla tanınan Polonya asıllı fizikçi ve kimyager. Radyoaktivitenin keşfi ve radyoaktif elementlerin izolasyonu üzerinde önemli çalışmalar yapmıştır.
  2. Rosalind Franklin: İngiliz biyokimyager. DNA yapısının keşfinde önemli bir rol oynamıştır. X-ışını kırınımı yöntemini kullanarak DNA’nın moleküler yapısını analiz etmiş ve DNA’nın çift sarmal yapısının keşfine katkıda bulunmuştur.
  3. Ada Lovelace: İngiliz matematikçi. Bilgisayar programlamasının öncülerinden kabul edilir. Charles Babbage’in analitik motoru için yazdığı notlarda, bilgisayar programlamasının temel kavramlarını ortaya koydu.
  4. Jane Goodall: İngiliz primatolog. Şempanzelerin davranışlarını incelemek ve primatların doğal yaşam ortamlarını korumak konularında yaptığı çalışmalarla tanınır.
  5. Grace Hopper: Amerikalı bilgisayar bilimcisi ve askeri personel. COBOL programlama dilinin geliştirilmesinde önemli bir rol oynamıştır ve bilgisayarın kullanımını yaygınlaştırmıştır.

Yapay Zekanının asıl annesi: Ada

İlk bilgisayar programcısı olarak kabul edilen Lady Augusta Byron… ABD Deniz Kuvvetleri, hazırladıkları bilgisayar programındaki dillerinden birine, onun anısına “Ada” adını verdi. 1099-1179 yılları arasında yaşayan ve manastırda başrahibe olan Hildegard, Newton’dan birkaç yüzyıl önce ortaya koyduğu evrensel çekim üzerine düşüncüleriyle dikkat çeken kadınlardan biri.
Bilim tarihinde dikkat çeken başka bir kadın ise 1878-1968 yılları arasında yaşayan Lise Meitner. Meitner, Nükleer Füzyon Kuramı’nın gelişmesinde büyük rolü olan fizikçi olarak bilim tarihinde dikkat çeken kadınlar arasında yer alıyor.

Önder Çevreci

Günümüzde önemi her geçen gün daha iyi anlaşılan çervenin korunması için çaba harcayanların başında da bir kadın geliyor. 1970’lerdeki çevrecilik hareketi öncesinde doğaya sahip çıkan Rachel Carson, önder bir çevreci olarak anılıyor.
Bilim kadını olan Carson, DDT gibi kimyasalların çevreye verdiği zararı kıyasıya eleştirdi ve yazdığı “Sessiz ılkbahar” kitabıyla bunu dile getirdi. Kimya sanayi devleri, Carson’a cephe aldı. Yiğit bir kadın olan Carson’u yıldırmayı hedefleyen çirkin kampanya, çevre bilincini geliştirdi. Bestseller olan kitap, bugün de çevreciliğin temel eserlerinden sayılıyor.